A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Một vấn đề của thời đại ngày nay, ít nhất là tại các nước phát triển, đó là con người ta khát khao sự tĩnh lặng mà không thể có được. Tiếng gầm gừ của xe cộ, tiếng bíp bíp không ngừng của điện thoại, tiếng thông báo tự động của các phương tiện điện tử trên xe buýt, tàu điện, tiếng ti vi dội lên ngay cả trong những văn phòng trống, tất cả như một chuỗi bất tận, không ngừng khiến ta phân tâm. Con người ta đã trở nên mệt nhoài với những ồn ào náo nhiệt và chuyển sang khát khao thái cực hoàn toàn tương phản với nó – cho dù là giữa thiên nhiên hoang dã, giữa đại dương bao la hay tự ẩn mình để tìm lại sự tĩnh lặng và tập trung. Alain Corbin, giáo sư sử học, đã viết từ nơi ẩn náu của ông ở Sorbonne, và Erling Kagge, một nhà thám hiểm người Na Uy, trong hồi ức của ông về những vùng hoang vu băng giá của Nam Cực, nơi mà cả hai đã cố gắng để trốn thoát khỏi sự ồn ào. Dầu vậy, như Corbin đã chỉ ra trong cuốn “Lịch sử của sự im lặng”, thế giới hiện tại có lẽ cũng chẳng hề ồn ào hơn trước đây. Trước thời sử dụng lốp khí nén, đường phố đầy rẫy những tiếng kêu rít chói tai của bánh xe có vành kim loại và tiếng móng ngựa gõ trên đá. Trước khi con người ta tự cô lập mình với chiếc điện thoại di động, trên các chuyến xe bus hay tầu hỏa lúc nào cũng ầm ĩ tiếng người trò chuyện. Những người bán báo trước đây không để chồng báo nằm im một chỗ mà thường cố rao báo thật to, những người bán anh đào, hoa violet, hay cá thu tươi cũng đều cố rao to nhất có thể. Các nhà hát và rạp ôpêra luôn đầy ắp tiếng reo hò cổ vũ. Ngay cả ở vùng thôn quê, người nông dân cũng hát vang khi hút thuốc. Giờ đây họ không còn ca hát nữa. Điều thay đổi không phải là mức độ ồn ào, vốn vẫn bị phàn nàn từ nhiều thế kỷ nay, mà chính là mức độ phân tâm, thứ đã chiếm lĩnh mất không gian dành cho sự tĩnh lặng xâm nhập. Có một nghịch lý khác, đó là khi sự tĩnh lặng thực sự xâm chiếm - như trong sâu thẳm rừng thông, nơi sa mạc hoang vu, hay trong một căn phòng đột nhiên bỏ trống – thì nó lại là dấu hiệu đáng e ngại hơn là chào đón. Khi sự sợ hãi dâng lên, đôi tai theo bản năng sẽ níu chặt lấy bất cứ thanh âm gì, cho dù là tiếng lửa cháy xì xèo, tiếng chim kêu hay cả tiếng lá rơi, bởi điều đó sẽ cứu rỗi ta khỏi sự trống rỗng xa lạ này. Con người muốn sự tĩnh lặng, nhưng không nhiều đến thế. |