A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Một đề tài của thời đại, ít nhất là trong một thế giới phát triển, là con người khao khát sự tĩnh lặng nhưng lại không thể tìm thấy nó. Giao thông ồn ã, chuông điện thoại reo liên hồi, quảng cáo điện tử chạy trên tàu và xe buýt, ti vi kêu om sòm trong văn phòng vắng người – tất cả những âm thanh ấy vang lên không ngơi nghỉ và gây mất tập trung vô tận. Loài người đã khiến mình kiệt sức với tiếng ồn và ao ước điều ngược lại - có thể là trong thế giới hoang dã, trên đại dương bao la hoặc một nơi ẩn dật nào đó hoàn toàn tĩnh mịch và tập trung. Giáo sư sử học Alain Corbin đã viết như vậy tại văn phòng của mình ở Viện đại học Paris, và nhà thám hiểm người Na Uy – Erling Kagge, khi nhớ về Nam Cực hoang vu, nơi họ đã cố trốn tránh. Tuy nhiên như ngài Corbin đã chỉ ra trong cuốn “Lịch sử của sự tĩnh lặng”, hiện tại có lẽ cũng không nhiều tiếng ồn hơn xưa kia là mấy. Trước thời lốp hơi ra đời, phố xá đầy những tiếng kêu chói tai của bánh xe có vành kim loại và tiếng móng ngựa trên đường lát đá. Trước khi tự cô lập mình bằng điện thoại di động, xe buýt và tàu lửa đầy tiếng nói chuyện ồn ào. Quầy bán báo không quảng cáo trong câm lặng mà luôn mời chào bằng tiếng rao cực đại, không khác gì những người buôn trái cây anh đào, hoa violet và cá thu tươi. Rạp chiếu phim và rạp hát là hỗn tạp của những tiếng hoan hô và la ó. Thậm chí ở nông thôn, những người nông dân hát khi làm việc nặng nhọc. Giờ đây họ không còn hát như vậy nữa. Điều đã thay đổi không hẳn là mức độ âm thanh, vấn đề này người ta đã phàn nàn từ hàng thế kỉ trước rồi, mà là mức độ phân tâm, thứ đã chiếm lấy khoảng không mà sự tĩnh lặng có thể xâm chiếm. Có một nghịch lý khác tồn tại là khi sự tĩnh lặng thực sự xâm chiếm – giữa rừng thông, trên sa mạc trơ trụi, trong một căn phòng đột nhiên bị bỏ trống - nó thường khiến người ta hoảng sợ hơn là chào đón. Sự sợ hãi len lỏi vào; đôi tai theo bản năng sẽ tập trung nghe ngóng bất cứ thứ gì, dù là tiếng lửa bập bùng, tiếng chim hót hay tiếng lá xào xạc, âm thanh ấy sẽ cứu nó khỏi sự im ắng lạ lùng này. Con người muốn sự tĩnh lặng, nhưng không đến mức như vậy! |